c มีมาตั้งแต่ปี 2550-ปัจจุบัน และในปี 2565 มีจำนวน 28 เหตุการณ์ ตำบลลางาเป็นพื้นที่ยุทธศาสตร์ เป็นเขตรอยต่อของอำเภอมายอ และอำเภอปะนาเระ มีการคมนาคมสะดวก เป็นเส้นทางหลักจากจังหวัดปัตตานีไปยังจังหวัด นราธิวาส มีหน่วยทหารตั้งอยู่ในพื้นที่ใกล้เคียง เป็นจุดยุทธศาสตร์ด้านเศรษฐกิจที่หนึ่ง ของปัตตานี มีประชากรหนาแน่น เนื่องจากเป็นแหล่งชุมชนใหญ่ มีหน่วยงานความมั่นคง เข้ามาอยู่ในพื้นที่ เป็นปัจจัยที่ทำให้มีการก่อเหตุได้บ่อย และส่งผลต่อข่าวทางลบที่มีผลต่อ การสร้างความหวาดกลัว สะเทือนขวัญต่อคนในพื้นที่ นอกจากนี้ในพื้นที่ลางายังมีปัญหาเรื่อง ความเป็นอยู่ ความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินจากสถานการณ์ความไม่สงบ ปัญหาด้านอาชีพ และเศรษฐกิจ ปัญหาด้านสาธารณสุข ได้แก่ โรคความดันโลหิตสูงและเบาหวาน ปัญหา การไม่ยอมรับการฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 โรคติดต่อ หญิงตั้งครรภ์มีภาวะเสี่ยง และอื่นๆ
ภายใต้สถานการณ์ความไม่สงบของเหตุการณ์ความรุนแรงของพื้นที่การดำเนินงาน ด้านสุขภาพก็ต้องขับเคลื่อน ทำให้เกิดความยากลำบากในการทำงานร่วมกับชุมชน การสร้าง ความเชื่อมั่น ทัศนคติ ความเชื่อด้านศาสนาและไว้วางใจจากประชาชน ต้องมีการเชื่อม ความสัมพันธ์ การประสานงาน และสร้างความร่วมมือเพื่อให้การทำงานด้านสุขภาพเกิด ความสำเร็จ เริ่มต้นจากจุดเล็กๆ จากบุคคลจิตอาสา ที่ชื่อว่า “ซัลมา ไซละมุุด”
สุขใจที่ได้ให้…ด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์
อสม.ซัลมา ไซละมุุด เป็นคนที่มีมนุษยสัมพันธ์ ชอบช่วยเหลือผู้อื่น สามารถทำงานแบบ บูรณาการและทำงานเป็นทีมได้อย่างดี เมื่อปี พ.ศ.2562 อสม.ซัลมา ไซละมุุด ได้มีโอกาสดูแล ผู้ป่วยมะเร็งเต้านมคนหนึ่ง ในหมู่ที่ 2 บ้านลางา ต.ลางา เริ่มแรกได้ลงเยี่ยมบ้านร่วมกับทีม อสม. ได้เจอกับคนไข้ และพูดคุยเรื่องสุขภาพกับเขา เพราะคนไข้ มีโรคประจำตัว คือ โรคทางเดินหายใจ เป็นมา 10 ปี และรับยามารับประทานที่เป็นประจำ อยู่แล้ว พร้อมกับสอบถามอาการทั่วไป ความเป็นอยู่ จนคนไข้รู้สึกถูกชะตาและรู้สึกไว้วางใจ จนวันหนึ่ง คนไข้ได้โทรมาปรึกษาเรื่อง สุขภาพ คนไข้ได้เล่าอาการของเขาให้ฟัง ว่าที่หน้าอกของเขาเหมือนมีก้อนอะไรสักอย่าง ที่สามารถสัมผัสได้แต่ยังไม่เจ็บ เมื่อ อสม.ซัลมา ไซละมุุดทราบข้อมูล จึงรีบโทรปรึกษาเจ้าหน้าที่ รพ.สต.ลางา ทันที โดยกระบวนการแรก คือ แนะนำให้คนไข้ไปตรวจอาการเบื้องต้นที่ รพ.สต. ลางาก่อน หลังจากนั้นเมื่อเจ้าหน้าที่รพ.สต.สอบถามอาการและตรวจเบื้องต้น และส่งต่อคนไข้ ไปยังโรงพยาบาลมายอทันที และเข้าสู่กระบวนรักษาตามขั้นตอน ระหว่างที่นำพาคนไข้นั้น
อสม.ซัลมา ไซละมุุด อยู่ในทุกเหตุการณ์ของคนไข้ตลอด คอยปลอบใจและให้กำลังใจคนไข้ อยู่ข้างๆ
หลังจากนั้นคนไข้ได้เข้ากระบวนการรักษาที่โรงพยาบาลปัตตานีตามระบบ พอถึงวัน นัดฟังผลเบื้องต้น อสม.ซัลมา ไซละมุุด ก็ได้ไปฟังผลด้วยกันกับคนไข้ ผลตรวจสรุปเบื้องต้น หมอบอกว่า เป็นก้อนลักษณะเนื้อร้าย เมื่อทราบข้อมูลดังกล่าว อสม.ซัลมา ไซละมุุด ก็ได้ ประสานกับเจ้าหน้าที่ รพ.สต.ลางา และทีมงานสุขภาพจิตของโรงพยาบาลมายอ เพื่อลงมา เยี่ยมบ้านพร้อมให้กำลังใจคนไข้ต่อไป และหมอได้นัดทำการผ่าตัด เพื่อเอาก้อนเนื้อไปตรวจ อีกครั้ง อสม.ซัลมา ไซละมุุด ได้ลงเยี่ยมบ้าน ตรวจร่างกายเบื้องต้น โดยวัดความดันโลหิต ทั้งได้แนะนำในเรื่องอาหารการกิน การดูแลรักษาตัวเองในช่วงพักฟื้น หลังจากการผ่าก้อนเนื้อ จนอาการเริ่มดีขึ้น จากผลจากตรวจชิ้นเนื้อ พบว่าคนไข้เป็นมะเร็งเต้านมระยะที่ 3 แพร่ กระจายเชื้อ ไปกับต่อมน้ำเหลืองใต้รักแร้ คนไข้รับไม่ได้กับผลการตรวจ พร้อมกับน้ำตาไหล ซึมออกมาโดยไม่รู้ตัว หลังจากวันนั้น อสม.ซัลมา ไซละมุุด ได้โทรประสานกับเจ้าหน้าที่ รพ.สต. อีกครั้ง พร้อมได้เล่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นให้ฟัง ทางรพ.สต.ลางาเอง ก็ไม่รอช้า จึงรีบประสาน กับทีมเยียวยาของโรงพยาบาลมายอทันที เพื่อลงมาเยี่ยมบ้าน ประเมินสภาพจิตใจของคนไข้ วันรุ่งขึ้นทางทีมงาน รพ.สต.ลางาและทีมเยียวยาโรงพยาบาลมายอ ก็ลงไปเยี่ยมคนไข้ พร้อม ประเมินสภาพจิตใจและติดตามอาการเรื่อยๆ โดย อสม.ซัลมา ไซละมุุด อยู่ในเหตุการณ์ทุกครั้ง ที่มีทีมงานลงมาเยี่ยมและคอยพูดคุยให้กำลังใจในทุกๆวัน จนคนไข้มีอาการดีขึ้นและ สามารถ ดูแลตนเองจนได้กลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติ ทำให้ อสม.ซัลมา ไซละมุุด รู้สึกภาคภูมิใจมาก ที่ครั้งหนึ่งได้ทำหน้าที่ดูแลผู้ป่วยมะเร็งเต้านมรายนี้อย่างเต็มที่ โดยเฉพาะการดูแลสภาพ จิตใจ ทำให้ อสม.ซัลมา ไซละมุุด รู้ว่ากำลังใจสำคัญที่สุด ถ้าหากการมีกำลังใจที่ดี ไม่มีอะไร ที่เราจะผ่านมันมาไม่ได้ คงไม่มีอะไรภูมิใจเท่ากับการที่ได้เห็นคนคนหนึ่งมีคุณภาพชีวิตที่ดี ขึ้น และสามารถต่อสู้กับโรคร้ายที่ตัวเองเจอ จนได้กลับมาใช้ชีวิตปกติได้อีกครั้ง สุขใจที่ได้ ให้ สุขยิ่งกว่าที่ได้เห็นคนไข้กลับมายิ้มได้อีกครั้ง เราต้องดูแลช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ให้ดีที่สุด ด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ เพราะคนไข้เปรียบเสมือนญาติพี่น้องเราคนหนึ่ง
อสม. คนแรก ที่ฉีดวัคซีนป้องกันโควิด – 19 ในอำเภอมายอ
ในช่วงเดือน พฤษภาคม 2563 มีเคสผู้ป่วยโควิด-19 เคสแรกของตำบลลางา และทำงาน อยู่ในตลาดนัดปาลัส ซึ่งตลาดใหญ่ของตำบลลางา ทำให้กระทบแม่ค้าในตลาด จนต้องปิดตลาด เป็นอะไรที่ยากลำบากในการดำรงชีวิต และมีผู้ป่วยเสียชีวิตด้วยโรคโควิด-19 อีก ยิ่งทำให้ ชาวบ้านในพื้นที่เริ่มมีความกลัวเพิ่มมากขึ้น พื้นที่ปัตตานีมีปัญหาเรื่องการรับวัคซีนโควิด – 19 เนื่องจากความเชื่อทางด้านศาสนา ข่าวลือเชิงลบจากการรับวัคซีน การเสียชีวิต เกิดการปฏิเสธ การรับวัคซีน ในบทบาทของประธาน อสม.อำเภอมายอ จึงต้องเป็นต้นแบบให้กับ อสม. และประชาชนทุกคนของอำเภอมายอ ด้วยเหตุผลที่ว่า ถ้า อสม.ไม่ฉีดให้ดูก่อนว่าปลอดภัย แล้วจะเอาความมั่นใจที่ไหนไปสร้างความเชื่อมั่นให้ประชาชน นอกจากนี้ยังสนับสนุนให้ อสม. ทุกคนไปรับวัคซีน มีการสร้างมาตรการและแรงจูงใจให้รางวัล ยกย่องเป็น อสม.ต้นแบบวัคซีน
ตั้งแต่ระดับ ประธานตำบล ประธานหมู่บ้าน และ อสม. ทุกคน เพื่อให้ทุกคนสามารถลงไป ปฏิบัติงานในพื้นที่ในการสร้างความเชื่อมั่นต่อประชาชนเรื่องความปลอดภัยของวัคซีน การดูแลตนเองหลังรับวัคซีนโดย อสม. จนทำให้ชาวบ้านเริ่มให้ความสนใจในเรื่องของการ ฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 จนทำให้กระแสตอบรับการฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 เพิ่มมากขึ้น ครอบคลุม เข็มที่ 1 ถึง เข็มที่ 3 ร้อยละ 100
แกนนำในการขับเคลื่อนการดำเนินงาน “พัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ”
อสม.ซัลมา ไซละมุุด เป็นแกนนำในการขับเคลื่อนการดำเนินงาน “พัฒนาคุณภาพชีวิตระดับ อำเภอ” โดยการส่งเสริมและสนับสนุน ให้ตำบลมีกระบวนการสร้างสุขภาพที่ให้ความสำคัญ กับการพัฒนาบทบาทภาคประชาชน ท้องถิ่น และทุกภาคส่วนมีการช่วยกันค้นหาปัญหาสุขภาพ ดำเนินกิจกรรมพัฒนาด้านสุขภาพและมาตรการทางสังคม รวมทั้งนวัตกรรมต่างๆ ด้วยความ ตั้งใจ เต็มใจ โดยเน้นกระบวนการมีส่วนร่วมและเรียนรู้ร่วมกัน เพื่อลดปัญหาและปัจจัยเสี่ยง ด้านสุขภาพตามบริบทของพื้นที่ เพื่อให้ประชาชนมีสุขภาพที่ดีและยั่งยืน ตำบลลางาได้รับ การประเมินให้เป็นตำบลจัดการสุขภาพระดับ “ดี” มีกิจกรรมทางกาย โดยวิธี ดีเกฮูลู เพิ่มการ เคลื่อนไหวในกลุ่มเสี่ยง/ผู้สูงอายุ ส่งเสริมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ โดยใช้กิจกรรม 3อ 2ส ติดตามกลุ่มเสี่ยงโดยวิธีเพื่อนช่วยเพื่อนกติกาชุมชน (ฮูกม ปากััต) ซึ่งกำหนดให้คน ในชุมชนลดหวาน มัน เค็ม ในครัวเรือน ปรับเปลี่ยนอาหาร เช่น แกงกะทิ จาก 2 เมนู เหลือ 1 เมนู เปลี่ยนจากเมนูกะทิ เป็นแกงส้มแทน และในช่วงเดือนรอมฎอนก็จะปรับเครื่องดื่มเปิด บวช (ถือศีลอด) จากน้ำหวานเป็นน้ำสมุนไพรแทน เชิญบุคคลตัวอย่างที่ปรับเปลี่ยนสำเร็จ มาแลกเปลี่ยนรู้ แชร์ประสบการณ์ให้กับกลุ่มเสี่ยงปี 2563-2565 พบว่า มีความเข้าใจและ มีแนวโน้มเข้าใจและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตนเองไปในทิศทางที่ดีขึ้น
แกนนำในการให้บริการเชิงรุก ในพื้นที่ที่มีสถานการณ์ความไม่สงบ
อีกหนึ่งหน้าที่สำหรับ อสม.ซัลมา ไซละมุุด คือการเป็นทีมเยียวยาจิตใจ เช่น การช่วยเหลือ ผู้ป่วยมะเร็ง การเยี่ยมบ้าน การเป็นที่ปรึกษา การสื่อสาร การสร้างกำลังใจ ประสานงานกับ เจ้าหน้าที่และหน่วยงานในพื้นที่ ในการลงเยี่ยมเยียวยา ช่วยเหลือดูแลผู้ที่ประสบปัญหาจาก สถานการณ์ ในฐานะประธาน อสม.ตำบลและอำเภอ ถึงจะรู้สึกกลัวกับสถานการณ์แค่ไหน แต่ในฐานะที่เป็นตัวแทนในการดูแลสุขภาพประชาชน ต้องไม่หวาดกลัว เพื่อสร้างพลังใจ ในการไปดูแลสุขภาพของประชาชนในพื้นที่ ในการประสานงานเยี่ยมบ้านเยียวยาจิตใจร่วมกับ ทีมเยียวยาจิตใจของหน่วยงานต่างๆ เป็นที่ปรึกษาให้กับผู้ได้รับผลกระทบทั้งในหมู่บ้าน ตำบล และอำเภอ ในการติดต่อประสานกับหน่วยงานต่างๆในพื้นที่ และมีการประสานงานกับประธาน อสม.ทุกตำบล ซึ่งการดำเนินงานเยี่ยมบ้านเยียวยาจิตใจของ อสม.ในปี 2563 – 2565 มีมา อย่างต่อเนื่อง และจากการประสานงานกันระหว่างประธานตำบล หากในละแวกบ้านมีผู้รับ ผลกระทบต้องให้ลงไปดูแลทันทีและส่งต่อข้อมูลกลับมาให้ทีมเยียวยาอำเภอ ในรายที่มี ความพิการก็ประสานงานกับเครือข่าย พมจ.และสมาคมแม่บ้านกองทัพอากาศ ในการขอ สนับสนุน กายอุปกรณ์ ถุงยังชีพมามอบให้ สร้างคุณภาพชีวิตที่ดีแก่ผู้ได้รับผลกระทบ
นอกจากนี้ในตำบลลางามีหญิงมีครรภ์ที่มีภาวะเสี่ยงถึงร้อยละ 29.79 ที่ต้องให้มีการดูแล อย่างต่อเนื่อง มีการค้นหาหญิงตั้งครรภ์รายใหม่และค้นหาความเสี่ยง ส่งเข้าระบบการฝากครรภ์ ของ รพ.สต.ลางา ดูแลต่อที่บ้านติดตามการฝากครรภ์ต่อเนื่อง และสนับสนุนการคลอดปลอดภัย ที่โรงพยาบาล มีการนำร่องในการทำ MOU กับอบต. ในเรื่องเงินสงเคราะห์บุตรเดือนละ 600 บาท โดยเด็กจะต้องฉีดวัคซีนตามเกณฑ์ ถึงจะได้เงินดังกล่าว โดยจะมีหนังสือรับรอง จากเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบงานวัคซีนของรพ.สต. และ อสม.ซัลมา ไซละมุุด ซึ่งเป็นประธาน อสม.ตำบลต้องรับรอง ทำให้เด็กมาฉีดวัคซีนกันได้ตามเกณฑ์ และอีกบทบาทของ อสม.ซัลมา ไซละมุุด ในการดำเนินงานส่งเสริมสุขภาพเด็ก 0-5 ปี คือ การติดตามเด็กให้มา รับบริการฉีดวัคซีนตามนัด ลงพื้นที่ประเมินภาวะโภชนาการ โดยได้รับสนับสนุนซื้ออุปกรณ์ จากงบกองทุนสุขภาพตำบลจากนายกองค์การบริหารส่วนตำบลลางา
ตลอดระยะเวลาในการเป็น อสม. ซัลมา ไซละมุุด ได้ทุ่มเททั้งแรงกายและแรงใจ มีจิตอาสา และเสียสละ ทำให้คนในชุมชนเกิดความเชื่อถือไว้วางใจ และเป็นที่ชื่นชอบรักใคร่ จนทำให้เกิด ความร่วมมือในทุกๆ กิจกรรมของชุมชน
