| ชื่อเจ้าของผลงาน : นางสาวชนัดดา สงพัฒน์แก้ว |
| ประเภทนวัตกรรม : นวัตกรรมผลิตภัณฑ์ (Product innovation) |
| สาขาที่ประกวด : ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ |
| จังหวัด : สุราษฎร์ธานี |
| อสม.ดีเด่นระดับ ชาติ |
ที่มาและความสำคัญของการสร้างนวัตกรรม
สืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นต่อจากบรรพบุรุษ ด้านสมุนไพร จึงได้ต่อยอดและพัฒนางานวิจัยร่วมกับสถาบันการศึกษาในการใช้ผักผลไม้ 5 สี มาใช้ในการดูและผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อ นอกจากสีสันที่ทำให้น่ารับประทาน แต่ละสี
ยังมีคุณประโยชน์ที่สำคัญ โดยแบ่งออกได้เป็น 5 สี ดังนี้ สีเขียว มีสารคลอโรฟิลล์ มีส่วนช่วยในการบำรุงกระดูกและฟัน
มีใยอาหารช่วยในระบบการขับถ่าย และมีโฟเลต ช่วยสร้างเม็ดเลือดแดง และกระตุ้นการแบ่งเซลล์ สีม่วง มีสารแอนโทไซยานิน เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยในการลดความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง ช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบประสาท
และการมองเห็น และสามารถป้องกันหลอดเลือดหัวใจตีบ สีแดง มีสารไลโคปีน และเบต้าไซซีน ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งต่อมลูกหมาก ลดการอุดตันของไขมันในเส้นเลือด กระตุ้นการไหลเวียนโลหิต ทำให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง สีเหลือง/ส้ม
มีสารเบต้าแคโรทีน และลูทีน เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยบำรุงสายตา การเจริญเติบโตของร่างกาย การกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน และสีขาวมีสารแซนโทน เป็นสารต้านอนุมูลอิสระช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง ช่วยลดการอักเสบ และภูมิแพ้
รูปแบบการรับประทานง่าย ๆ คือ การรับประทานผักผลไม้สดโดยตรง ล้างปอกเปลือก และรับประทาน
ต่อมาพัฒนารูปแบบนำมาหั่น ปั่น ไม่แยกกาก ดื่มพัฒนาต่อมาเป็นเครื่องดื่ม Vfresh ผักผลไม้ปั่น 5 สี บรรจุขวดพาสเจอไรส์
และพัฒนารูปแบบต่อมาเป็น B-mix เจลลี่ผักผลไม้ 5 สี ที่ได้รับการต่อยอดงานวิจัยนวัตกรรมเกษตร เสนอต่อสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร(องค์กรมหาชน) และมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ สู่การพัฒนาร่วมกับกระทรวงอุตสาหกรรม
ศูนย์บ่มเพาะธุรกิจ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี และเครือข่าย UBI ในโครงการยกระดับสินค้าเกษตรอินทรีย์เกษตรปลอดภัยด้วยนวัตกรรมสร้างสรรค์ รองรับการบริโภควิถีใหม่ มีการทดสอบค่าโภชนาการออกแบบผลิตภัณฑ์ กระบวนการผลิตอาหารโดย Food Science เพื่อให้ผู้บริโภคมีความมั่นใจในตัวผลิตภัณฑ์ สะดวกต่อการบริโภค พกพาง่าย รับประทานได้ทุกวัย ที่สำคัญให้พลังงานเพียงแค่ 10 กิโลแคลอรี ไขมัน 0 กิโลแคลอรี ตอบโจทย์กับยุคสมัยที่ผู้คนหันมาสนใจรักสุขภาพมากขึ้น หุ่นกระชับ ช่วยให้นอนหลับ ขับถ่ายง่าย
วัตถุประสงค์
1) เพื่อส่งเสริมการรับประทานผักและผลไม้ที่มีอยู่ในชุมชนโดยการแปรรูปผักผลไม้ 5 สี ในรูปแบบเจลลี่
2) เพื่อใช้ในการแก้ปัญหาการได้รับสารอาหารไม่ครบในทุกช่วงวัย
ขั้นตอนการดำเนินงาน
1) นำผักผลไม้ 5 สี ได้แก่ สับปะรด แก้วมังกรแดง แก้วมังกรขาว แครอท แตงกวาปอกเปลือก มะเขือเทศ ผักกาดหอม กะหล่ำม่วง น้ำเสาวรส/มะนาว ปลอดสารพิษที่ได้รับมาตรฐาน GAP มาล้างให้สะอาด นำมาปั่นเอาน้ำ
2) แต่งรส โดยใช้น้ำตาลซูคลาโรสแทนน้ำตาล
3) เพิ่มความคงตัว ด้วยคาราจีแนนและผงบุก เป็นสารทำให้เกิดเจล เนื่องจากบุกมีคุณสมบัติในการดูดซับน้ำได้ดี
และทำให้เจลลี่มีความยืดหยุ่นมากขึ้น
4) บรรจุซองสำเร็จรูป 15 กรัมต่อ 1 ซอง
5) ซีลสุญญากาศ
หมายเหตุ: ควรบริโภคในปริมาณที่เหมาะสมในแต่ละวันหรือตามคำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญ
ผลการดำเนินงาน/ประโยชน์ที่ได้รับ
มีการทำวิจัยผลิตภัณฑ์ B-mix ได้รับการตอบรับที่ดีจากผู้บริโภค โดยเฉพาะกลุ่มที่ต้องการทางเลือกในการบริโภคสารอาหารครบถ้วน เหมาะสำหรับทุกเพศทุกวัย พกพาง่าย และช่วยส่งเสริมสุขภาพ เด็กกินผักผลไม้ได้มากขึ้น ทดลองใช้
ในกลุ่มผู้สูงอายุที่มีปัญหาที่เกี่ยวข้องกับระบบขับถ่าย ช่วยเพิ่มมูลค่าให้ผลไม้ในพื้นที่ และมีการสร้างอาชีพให้ชุมชน
สนับสนุนการเพิ่มรายได้ให้พ่อค้าแม่ค้าผลไม้
ปัจจัยความสำเร็จ
1) การเลือกใช้วัตถุดิบที่มีคุณภาพสูง
2) การพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ให้เหมาะสมกับการบริโภค
3) การส่งเสริมการตลาดและการสร้างเครือข่ายความร่วมมือ
โอกาสในการพัฒนา
สามารถขยายตลาดไปยังกลุ่มเป้าหมายใหม่ หรือพัฒนาสูตรเพิ่มเติม เพื่อเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการและการบริโภค
ที่หลากหลายขึ้น พัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นสู่เชิงพาณิชย์
ภาคผนวก
HerbsJett (กาพ่นไอน้ำสมุนไพร)
| ชื่อเจ้าของผลงาน : นางสาวชนัดดา สงพัฒน์แก้ว |
| ประเภทนวัตกรรม : นวัตกรรมผลิตภัณฑ์ (Product innovation) |
| สาขาที่ประกวด : ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ |
| จังหวัด : สุราษฎร์ธานี |
| อสม.ดีเด่นระดับ ชาติ |
ที่มาและความสำคัญของการสร้างนวัตกรรม
การสุมยา เป็นหัตถการหนึ่งในทางการแพทย์แผนไทยที่ใช้ในการดูแลเกี่ยวกับโรคระบบทางเดินหายใจ กล่าวคือ การใช้ความร้อนชื้นจากไอน้ำเป็นตัวพาน้ำมันหอมระเหยผ่านโพรงจมูก ผ่านเข้าช่องคอไปช่องอก จนถึงช่องท้อง
เพื่อผลักเสมหะหรือเสลดเสียให้ออกจากระบบทางเดินหายใจให้หมด ทำให้หายใจคล่องขึ้นสะดวกขึ้น โดยใช้ตัวยาสมุนไพรที่มีฤทธิ์ในการช่วยขยายทางเดินหายใจ เพื่อเพิ่มการไหลเวียนให้หายใจได้ดีขึ้น ซึ่งขั้นตอนการทำหัตถการจะใช้ผ้าคลุมศีรษะแล้วเอาหน้าอังไอน้ำจากหม้อดิน/ กะละมัง/ หรือภาชนะต่าง ๆ ที่มีส่วนผสมของสมุนไพรกับน้ำร้อน เหมาะกับผู้ที่มีภาวะเสมหะมากในทางเดินหายใจ ลดอาการไอ จาม หายใจติดขัด อาการมึนงง ภูมิแพ้ และปวดศีรษะไมเกรน
รูปแบบการทำหัตถการสุมยาในสมัยก่อนจะใช้หม้อดินต้มยา คลุมผ้า จากนั้นเอาใบหน้าอังไอน้ำ ซึ่งไม่สะดวก
ต่อการใช้งาน ไม่สะดวกต่อการพกพา จึงนำกาต้มน้ำไฟฟ้าแบบพกพามาดัดแปลงเพิ่มอุปกรณ์ HerbsJet Switch เข้าไป
เพื่อให้กาต้มน้ำสมุนไพรมีคุณสมบัติผลิตและพ่นไอน้ำสมุนไพรออกมาได้อย่างต่อเนื่อง โดยมีวิศวกรไฟฟ้าเป็นผู้ช่วยออกแบบและรับรองความปลอดภัย ซึ่งนวัตกรรมชิ้นนี้ออกแบบมาช่วยให้ง่ายต่อการใช้งาน สะดวกพกพา
ทำให้การทำหัตถการสุมยาไม่ยุ่งยากเหมือนสมัยก่อน
วัตถุประสงค์
1) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการใช้ยาของผู้ป่วยโรคหอบหืดในชุมชน
2) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพระยะเวลาการดูดซึมของยาได้เร็วขึ้น
ขั้นตอนการดำเนินงาน
1) ใส่น้ำลงในกาน้ำให้อยู่ในระดับพอดี ระหว่างระดับ Min – Max
2) ใส่ซองสมุนไพร 1 ซองที่ประกอบด้วย 1.กระชายเหลือง (รสเผ็ดร้อน 20 ส่วน ) 2. สมอไทย (รสขมฝาด 13 ส่วน )
3.สมอพิเภก (รสขมฝาด 13 ส่วน) 4.มะขามป้อม (รสเปรี้ยวหวาน 13 ส่วน) 5.ขมิ้นชัน (รสเผ็ดร้อน 2 ส่วน) 6.กระเจี๊ยบแดง (รสเปรี้ยว 3 ส่วน) 7. มะตูมนิ่ม (รสเปรี้ยวหวาน 20 ส่วน) 8.หนุมานประสานกาย (รสขม 13 ส่วน) 9. ดีปลี(รสเผ็ดร้อน 3 ส่วน) 1 ส่วน เท่ากับ 10 มิลลิกรัม (สำหรับชา 1 ซอง) ปิดฝา
3) เปิดสวิตช์ (On) ดวงไฟในสวิตช์สีแดงจะสว่าง เพื่อเริ่มต้มน้ำ
4) เมื่อต้มน้ำถึงจุดเดือด จะมีกลิ่นสมุนไพร และไอน้ำออกมา
5) ให้ถือตัวกาอยู่ระดับหน้าอก โดยหักปากของกาที่มีไอน้ำเข้าหาตัว กะระยะไม่ให้โดนไอน้ำร้อนเกินไป สูดดมกลิ่นสมุนไพรที่พ่นออกมา
6) หากต้องการเร่งปริมาณไอน้ำสมุนไพรให้มีความแรง และออกมาอย่างต่อเนื่อง ให้กดปุ่ม HerbsJet Switch สีแดงค้างไว้
คำเตือน: ห้ามพ่นไอน้ำสมุนไพรที่ใบหน้าหรือดวงตาโดยตรง
ผลการดำเนินงาน/ประโยชน์ที่ได้รับ
จากการนำไปใช้กับผู้ป่วยโรคหอบหืดและผู้ที่มีปัญหาทางเดินหายใจ พบว่าผู้ใช้สามารถหายใจสะดวกขึ้น ลดอาการไอและลดอาการแน่นหน้าอกได้อย่างมีประสิทธิภาพนอกจากนี้ยังช่วยให้สามารถใช้สมุนไพร
ในการรักษาได้ง่ายขึ้นและปลอดภัยมากขึ้น
ปัจจัยความสำเร็จ
1) การออกแบบอุปกรณ์ให้เหมาะสมกับการใช้งานในชีวิตประจำวัน
2) การใช้เทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของอุปกรณ์
3) ความร่วมมือกับหน่วยงานด้านสุขภาพและการแพทย์แผนไทย
โอกาสในการพัฒนา
สามารถพัฒนา HerbsJett ให้รองรับสมุนไพรได้หลากหลายชนิดรวมถึงเพิ่มฟังก์ชันการควบคุมอุณหภูมิ
และระดับไอน้ำเพื่อให้เหมาะกับผู้ใช้แต่ละกลุ่ม
ภาคผนวก
