องค์ความรู้นวัตกรรม

ชื่อนวัตกรรม

คู่มือปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ Change for Life @ Kaeng Krathang

ชื่อเจ้าของผลงาน

อสม.

วิรงค์รอง

เอาไชย

สาขาที่ประกวด

สาขาการป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อ

ประเภท

นวัตกรรมผลิตภัณฑ์ (Product Innovation)

จังหวัด

ชุมพร

อสม.ดีเด่นระดับ

อสม.ดีเด่นระดับ ภาค

Loading

ที่มาและความสำคัญของนวัตกรรม
จากการสำรวจความต้องการของกลุ่มเป้าหมายในการดำเนินงานโครงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรรม
สุขภาพวัยทำงาน ลดปัจจัยเสี่ยงต่อโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (Change for life @ Kaeng krathang) ในช่วง
ระยะแรก พบว่า ผู้เข้าร่วมโครงการทั้งหมด 120 คน มีความต้องการให้ทางคณะทำงานร่วมกันสร้างเครื่องมือ
ที่ช่วยการในติดตามสภาวะสุขภาพของตนเอง เนื่องจากกลุ่มเป้าหมายส่วนใหญ่ร้อยละ 80 จำผลการตรวจ
ประเมินสภาวะสุขภาพของตนเองไม่ได้ และไม่ได้ทำการบันทึกไว้หลังจากที่ได้รับการตรวจสภาวะสุขภาพ
นอกจากนี้ยังไม่ทราบว่าผลตรวจสภาวะสุขภาพของตนเองอยู่ในระดับ และสามารถใช้วิธีการใดได้บ้างในการ
ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของตนเองให้เข้าสู่เกณฑ์ปกติ
ทางคณะทำงานและกลุ่มเป้าหมายจึงได้ร่วมกันศึกษา ข้อมูลจากกรมอนามัยในประเด็นที่เกี่ยวข้อง
กับการดูแลสุขภาพ และเกิดความสนใจในรายละเอียดของคู่มือการดูแลสุขภาพ “7 สัปดาห์สุขภาพดี หุ่นดี
ที่บ้าน (7 week) ซึ่งมีการให้ความรู้ที่ถูกต้องเหมาะสมในวิถีชีวิตใหม่สู่การมีสุขภาพดี ประกอบด้วยการ
ประเมินความพร้อมของร่างกาย การแนะนำการกินที่ถูกต้องเหมาะสม ออกกำลังให้เพียงพอ แนวทางการมี
สุขภาพจิตดี การดูแลเหงือกและฟัน การเรียนรู้ป้องกันโรคออฟฟิศซินโดรม โดยใช้เวลา 7 สัปดาห์ ต่อเนื่องใน
การปฏิบัติตามกิจกรรมที่แนะนำ เพื่อควบคุมและสร้างแรงจูงใจให้ผู้ปฏิบัติเกิดวินัย ใส่ใจสุขภาพ จัดระเบียบ
ชีวิตสู่ร่างกายและจิตใจที่เข้มแข็ง
จากข้อมูลดังกล่าว ทางคณะทำงานและกลุ่มเป้าหมาย จึงได้นำมาเป็นแนวทางในการพัฒนา
นวัตกรรม “คู่มือปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ Change for Life @ Kaeng Krathang” เพื่อใช้เป็น
ธนาคารความรู้เรื่องการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ ตามหลัก 3อ2ส และเป็นเครื่องมือประจำกายให้
กลุ่มเป้าหมายรู้สถานะสุขภาพและติดตามผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพของตนเอง

4.2.3 วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ประดิษฐ์นวัตกรรม “คู่มือปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ Change for Life @
Kaeng Krathang”
4.2.3.1 โปรแกรม canva
4.2.3.2 กระดาษ A4
4.2.3.3 แม็กเย็บกระดาษ
4.2.4 ขั้นตอนการดำเนินงาน
4.2.4.1 สำรวจความต้องการของกลุ่มเป้าหมายในการดำเนินงานโครงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรรม
สุขภาพวัยทำงาน ลดปัจจัยเสี่ยงต่อโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (Change for life @ Kaeng krathang)
4.2.4.2 ร่วมปรึกษาและเสนอแนวคิดในการประดิษฐ์นวัตกรรมร่วมกับเจ้าหน้าที่สาธารณสุข

4.2.2 วัตถุประสงค์
4.2.2.1 เพื่อให้ความรู้เรื่องการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพที่ถูกต้องและเหมาะสม
4.2.2.2 เพื่อเป็นเครื่องมือให้กลุ่มเป้าหมายรู้สถานะสุขภาพและติดตามผลการปรับเปลี่ยน
พฤติกรรมสุขภาพของตนเอง

4.2.4.3 ศึกษา ข้อมูลจากกรมอนามัยในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการดูแลสุขภาพ และเกิดความสนใจ
ในรายละเอียดของคู่มือการดูแลสุขภาพ “7 สัปดาห์สุขภาพดี หุ่นดี ที่บ้าน (7 week)
4.2.4.4 ประดิษฐ์นวัตกรรม “คู่มือปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ Change for Life @ Kaeng
Krathang” โดยปรับเนื้อหาจากคู่มือ 7 สัปดาห์รอบรู้สู่สุขภาพดีซึ่งเป็นคู่มือแนวทางการดูแลสุขภาพของกรม
อนามัย (วันที่ 30 พฤษภาคม 2565)
4.2.4.5 นำเสนอนวัตกรรม
4.2.4.6 จัดทำแบบประเมินความพึงพอใจในการใช้นวัตกรรม “คู่มือปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ
Change for Life @ Kaeng Krathang”
4.2.4.7 นำเสนอผลงาน และใช้นวัตกรรม “คู่มือปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ Change for Life
@ Kaeng Krathang”
4.2.4.8 วิเคราะห์ผลการดำเนินงาน โดยการประเมินความพึงพอใจในการใช้นวัตกรรม
4.2.4.9 สรุปผลการดำเนินงาน
4.2.5 วิธีการใช้งานสำหรับนวัตกรรมสิ่งประดิษฐ์
4.2.5.1 เมื่อได้รับคู่มือปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ Change for Life @ Kaeng Krathang
แล้ว ให้เขียนชื่อ-สกุล อายุ ที่อยู่ เบอร์โทรศัพท์ และเป้าหมายที่ตั้งไว้ในการปรับเปลี่ยนครั้งนี้
4.2.5.2 ให้บันทึกข้อมูลสุขภาพของตนเองในครั้งแรก ในช่อง “เริ่มต้น”
4.2.5.3 ศึกษาข้อมูลความรู้ในคู่มือ เพื่อนำมาปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพให้เหมาะสมกับตนเอง
และสอดคล้องกับชีวิตประจำวัน คู่มือ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ Change for Life @ Kaengthang
และนวัตกรรม “สายวัดสกัดพุง” มาใช้ร่วมกันเพื่อเป็นแนวทางในการดูแลสุขภาพให้ห่างไกลจากโรคไม่ติดต่อ
เรื้อรัง โดยให้คู่บัดดี้ที่เข้าร่วมกิจกรรม 120 คน ศึกษาข้อมูลความรู้ในคู่มือ เพื่อนำมาปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
สุขภาพให้เหมาะสมกับตนเองและสอดคล้องกับชีวิตประจำวัน โดย ตั้งเป้าหมายที่ท้าทายตัวเองในการ
ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตนเองบันทึกภารกิจในแต่ละสัปดาห์ ตั้งแต่สัปดาห์ที่ 1 – 7 เมื่อครบ 7 สัปดาห์ให้ทำ
ต่อเนื่องโดยให้ปฏิบัติภารกิจซ้ำทั้ง 7 ภารกิจในแต่ละสัปดาห์ต่อไป ติดตามประเมินผลเมื่อครบ 3 เดือน และ
6 เดือน โดย 7 ภารกิจ มีรายละเอียด ดังนี้
สัปดาห์ที่ 1 ทำความรู้จักร่างกายตนเอง โดยการทดสอบสมรรถภาพร่างกายตนเอง เรื่อง
ความอ่อนตัว ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ความอดทนของระบบหัวใจและการไหลเวียนเลือด
สัปดาห์ที่ 2 ลดอาหารประเภทแป้ง หวาน มัน เค็ม ศึกษาวิธีการกินอย่างไรไม่อ้วน เพิ่มการ
ออกกำลังกายอย่างถูกวิธี
สัปดาห์ที่ 3 เลือกรับประทานอาหารประเภทโปรตีน เช่น เนื้อ นม ไข่ ลดหรือเลิกเหล้า บุหรี่
รวมทั้งดูแลเหงือกและฟันให้สะอาดแข็งแรง
สัปดาห์ที่ 4 กินผัก ผลไม้เพื่อสุขภาพ และรู้ป้องกันโรคออฟฟิศซินโดรม พักสายตาจาก
หน้าจอ ปรับท่าทางในการทำงานและยืดเหยียดกล้ามเนื้อทุก 1 ชั่วโมง
สัปดาห์ที่ 5 จัดการความเครียด นอนหลับเพียงพอ จัดสภาพแวดล้อมดี มีสุขอนามัยที่บ้าน
สัปดาห์ที่ 6 ทบทวน มีวินัย สร้างแรงใจ ควบคุมตนเองในการปฏิบัติภารกิจที่ 1-5 อย่าง
สม่ำเสมอ
สัปดาห์ที่ 7 ประเมินร่างกายตนเอง ทบทวนความรู้ และรักษาวิถีสุขภาพดีต่อไป
เมื่อครบ 3 เดือน ให้เปรียบเทียบ ผลสุขภาพของตนเองระหว่าง “เริ่มต้น” กับ “ติดตาม 3 เดือน” ว่า ดี
ขึ้น เหมือนเดิม หรือ แย่กว่าเดิม แล้วให้มาทำความเข้าใจอีกครั้งเรื่องของการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ในคู่มือ และทำ

ต่อไปจนครบ 6 เดือน ติดตามประเมินผลอีกครั้ง และทำต่อไป ติดตามประเมินผลทุก 6 เดือน พร้อมบันทึก
สุขภาพ ในช่อง “ติดตาม 6 เดือน”
4.2.6 ผลการประเมินความพึงพอใจจากการใช้นวัตกรรม “คู่มือปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ Change
for Life @ Kaeng Krathang”
จากการสำรวจความพึงพอใจของผู้ใช้นวัตกรรม คู่มือปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพวัยทำงาน
ลดปัจจัยเสี่ยงต่อโรคไม่ติดต่อ จำนวน 120 คน พบว่า ความพึงพอใจภาพรวมต่อนวัตกรรม อยู่ในระดับมาก
ร้อยละ 95.83 เมื่อแยกพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ด้านประสิทธิภาพภาพและความคงทน อยู่ในระดับมาก
คิดเป็นร้อยละ 85.33 รองลงมาคือ ด้านภาพประกอบสื่อ ด้านเนื้อหา ด้านภาษา คิดเป็นร้อยละ 81.23
,75.33 และ 71.13 ตามลำดับ

นวัตกรรม ล่าสุด

บัดดี้ดูแลกัน คนบ้านด่านไม่ทิ้งกัน
อสม.
พรรณธิภา
บัวอ่อน
สาขาที่ประกวด
สาขาการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดในชุมชน

จังหวัด 

อุตรดิตถ์
อสม.ดีเด่นระดับ เขต
นาฬิกาปลุกกินยาและเตือนความจำ
อสม.
ชนินาถ
พิรุณศาสตร์
สาขาที่ประกวด
สาขาสุขภาพจิตชุมชน

จังหวัด 

พิษณุโลก
อสม.ดีเด่นระดับ เขต
น้ำยาย้อมสีฟัน
อสม.
รุ่งนะภาพร
นากัน
สาขาที่ประกวด
สาขาทันตสุขภาพ

จังหวัด 

อุตรดิตถ์
อสม.ดีเด่นระดับ ภาค
บัตรความรู้ส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ
อสม.
อำนวย
ชังเภา
สาขาที่ประกวด
สาขาการส่งเสริมสุขภาพ

จังหวัด 

พิษณุโลก
อสม.ดีเด่นระดับ ภาค
หมู่บ้านคู่ขนาน
อสม.
โสภา
ยุวนากุล
สาขาที่ประกวด
สาขาการเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคติดต่อ

จังหวัด 

ตาก
อสม.ดีเด่นระดับ ภาค