นวัตกรรมสุขภาพภาคประชาชน ประจำปี พ.ศ. 2567

นวัตกรรม สาขาการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดในชุมชน

1. ชื่อนวัตกรรม: การดำเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดในชุมชนบ้านอาแหละ หมู่ที่ 2 ต.แม่สลองนอก อ.แม่ฟ้าหลวง จ.เชียงราย

ประเภทนวัตกรรม (จำแนกตามเป้าหมาย)

•  นวัตกรรมกระบวนการ (process innovation)

สาขาที่ประกวด: สาขาการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดในชุมชน

จังหวัด: เชียงราย

อสม.ดีเด่นระดับ ภาค

2. ข้อมูลส่วนตัว

• ชื่อ : อสม.สุพรรณี มาเยอะ
• ที่อยู่ : 12 ม. 2 บ้านอาแหละ ต.แม่สลองนอก อ.แม่ฟ้าหลวง จ.เชียงราย
• อาชีพ : เกษตรกรรม,รับจ้าง
• ระดับการศึกษา : มัธยมศึกษาปีที่ 6
• ระยะเวลาเป็น อสม. : ตั้งแต่ปีพ.ศ. 2550 จนถึงปัจจุบัน เป็นระยะเวลา 16 ปี

3. ที่มาและความสำคัญของการสร้างนวัตกรรม

จากการที่บ้านอาแหละ หมู่ที่ 2 ตำบลแม่สลองนอก อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย เป็นพื้นที่ซึ่งอยู่ไม่ห่างจากชายแดนและมีประชากรที่ค่อนข้างหลากหลายชาติพันธุ์ซึ่งอาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้บ้านอาแหละเป็นเส้นทางผ่านของยาเสพติด จึงส่งผลให้บ้านอาแหละหมู่ที่ 2 อาจจะมีปัญหามีผู้เสพยาเสพติดในชุมชน ยาเสพติดเป็นภัยคุกคามของโลก ในระยะที่ผ่านมา ประเทศไทยเราสามารถควบคุมการผลิตยาเสพติดได้แต่ยังรับผลจากการลักลอบลำเลียงยาเสพติดจากภูมิภาคและประเทศ เพื่อนบ้านเข้ามาจำหน่ายภายในประเทศโดยกลุ่มเป้าหมายเป็นเด็กและเยาวชนอายุ 15-29 ปีเป็นกลุ่มที่มีสถิติเข้าไปเกี่ยวข้องกับยาเสพติดมากที่สุดคิดเป็นร้อยละ 60 ของ ผู้เสพยาเสพติดทุก กลุ่มอายุและมีการแพร่กระจายยาเสพติดไปยังชุมชนอย่างรวดเร็ว ส่งผลกระทบทำให้ประชาชนได้รับความเดือดร้อนจากปัญหายาเสพติดเป็นอย่างมาก ทางรัฐบาลฝ่ายปกครองกระทรวงมหาดไทยจึงจำเป็นที่จะต้องขอความร่วมมือจากทุกภาคส่วนร่วมมือกันอย่างจริงจังในการแก้ไขปัญหายาเสพติด ปัจจุบันพบว่าจำนวนผู้ที่ใช้สารเสพติดในบ้านอาแหละ หมู่ที่ 2 ตำบลแม่สลองนอก อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย มีจำนวน 40 ราย เพศชาย 27 ราย เพศหญิง 13 ราย โดยปัจจุบันได้เข้ารับการช่วยเหลือเพื่อบำบัดรักษาจากกลุ่ม ฅ.ฅน เพื่อการเปลี่ยนแปลง จำนวน 12 ราย ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 40 ของจำนวนทั้งหมด เนื่องจากบางส่วนทำงานต่างจังหวัดและบางส่วนได้เสียชีวิตแล้วจึงส่งผลให้ไม่ได้เข้ารับการบำบัดรักษา

บทบาทของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ร่วมแก้ไขปัญหายาเสพติดในชุมชน

ด้านการป้องกัน

1. สอดส่อง ค้นหา คัดกรอง ผู้ใช้ยาและสารเสพติด ในละแวกบ้าน/คุ้มบ้านที่รับผิดชอบ
2. แนะนำร้านค้าขายสุรา/บุหรี่/แหล่งมั่วสุม/สถานประกอบการ
3. จัดกิจกรรมเล่นกีฬา ร่วมกับเยาวชนนอกสถานศึกษา
4. ร่วมอยู่เวรยามในด่านชุมชน

ด้านการบำบัดรักษา

1. เชิญชวนผู้เกี่ยวข้องเข้ารับการบำบัดรักษา ด้วยความสมัครใจ
2. ร่วมกิจกรรมภายในหมู่บ้าน
3. ร่วมติดตามหลังผ่านการประเมิน รักษา

การป้องกันการเสพซ้ำ

1. การปรับทัศนคติผู้ผ่านการบำบัด
2. ติดตามโดยระบบครอบครัวและเครือญาติ
3. สอดส่อง ส่งข่าว และกดดันผู้ใช้สารเสพติดให้เข้าสู่กระบวนการบำบัดรักษา
4. การสร้างทักษะชีวิต
5. สร้างการยอมรับในชุมชน
6. ทำความเข้าใจกับผู้ปกครองและคนใกล้ชิด

กลยุทธ์วิธีการดำเนินงาน

1. ประชุมประชาคม
2. หาแนวทางแก้ไขปัญหาร่วมกัน สร้างกฎหมู่บ้าน มาตรการทางสังคม
3. วางแผนเพื่อลงพื้นที่เชิงรุก ค้นหาปัญหา
4. ค้นหาผู้ใช้ยาเสพติดและสารเสพติด
5. คัดแยกผู้ใช้ยาเสพติดและสารเสพติด
6. ลงพื้นที่เคาะประตูบ้านผู้ใช้ยาและสารเสพติดรายครัวเรือน
7. พูดคุยทำความเข้าใจให้กำลังใจกับผู้ปกครองและญาติขอความร่วมมือ
8. เชิญชวนกลุ่มเป้าที่ค้นพบเข้ารับการบำบัด/รักษาด้วยความสมัครใจ
9. คัดกรองกลุ่มเป้าหมายโดยคณะทีมทำงานหมู่บ้าน รพ./รพ.สต.
10. การบำบัดรักษาด้วยวิธีเยี่ยมบ้านเข้าพูดคุยบ่อยๆสร้างความเข้าใจสร้างข้อตกลง
11. ช่วยเหลือฝึกอาชีพ สร้างอาชีพเสริม
12. กำกับติดตามเดือนละ 1 ครั้ง
13. ประเมินผลภายใน 1 ปี
14. คืนข้อมูลให้กับชุมชนคุ้มบ้าน เวทีประชาชนหมู่บ้าน ทุกเดือน