อาสาสมัครสาธารณสุขดีเด่น จังหวัดนครราชสีมา

สาขา สุขภาพจิตชุมชน

นายพูน เมินกระโทก

บ้านหนองไผ่พัฒนา หมู่ 9 ตำบลท่าอ่าง อำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสีมา

รพ.สต.ท่าอ่าง

เกิดวันที่ 14 มิถุนายน พ.ศ. 2494 อายุ 72 ปี

สถานภาพ สมรส มีบุตรธิดา 2 คน หลาน 3 คน

การศึกษา ป.ตรี ศึกษาศาสตร์บัณฑิต มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช

ความรู้พิเศษ จบนักธรรมเอก

คติพจน์การทำงาน พูดจริง ทำจริง ทำให้ถูกดี ทำให้ถึงดี ทำให้พอดี

ประวัติส่วนตัว

• เป็น ผสส. และเป็น อสม. เมื่อ ปี พ.ศ. 2532 รวมทำงาน อสม. – ปัจจุบันเป็นเวลา 34 ปี
• เป็นคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้าน
• เป็นวิทยากรให้ความรู้คณะกรรมการคู่หูคู่คิด กขคจ.
• เป็นประธานเครือข่าย โคกหนองนา โมเดล อ.โชคชัย

บทบาทหน้าที่

ผ่านการอบรมหลักสูตร

• ปี 2562 อสม.หมอประจำบ้าน
• ปี 2563 ผู้นำต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิต โคกหนองนา โมเดล
• ปี 2565 ผู้ดูแลผู้สูงอายุ
• ปี 2565 การขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมฐานรากหลังโควิด ด้วยเศรษฐกิจ BCG
• ปี 2566 การดูแลผู้ป่วยระยะท้าย
• ปี 2566 การเฝ้าระวัง ป้องกัน แก้ปัญหาสุขภาพจิตและจิตเวช

คู่มือเฝ้าระวัง ป้องกัน แก้ไขปัญหา สุขภาพจิต –จิตเวช อสม.ได้รับแจก/ เป็นคู่มือในการทำงาน

การครองตน

• ใช้หลัก 3ร. (รู้จักดูแลสุขภาพตนเอง รู้กฎหมาย รู้ธรรม ) ไม่ดื่มแอลกอฮอล์ ตรวจสุขภาพประจำปีเป็นแบบอย่างที่ดี
• ดำเนินชีวิตตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง
• พัฒนาตนเอง ใส่ใจหาความรู้อยู่เสมอ
• มีความภาคภูมิใจในการเป็น อสม. และภรรยา เป็น อสม.
• สิ่งที่ภาคภูมิใจสูงสุด ได้รับคัดเลือกให้เป็นพ่อตัวอย่างแห่งชาติ พ.ศ. 2564 ภรรยา :แม่ดีเด่นจังหวัดนครราชสีมา ปี 2562

การครองคน

• ใช้หลักธรรม สังคหวัตถุ 4 (ทาน ,ปิยวาจา ,อัตถจริยา ,สมานัตตา)
• ทำงานเน้นเป็นทีมงาน อาศัยความร่วมมือจากภาคี เครือข่าย
• เป็นแกนนำ อสม จัดกิจกรรม ทำโครงการต่างๆ
• เป็นประชาสัมพันธ์ออกหอกระจายข่าว พิธีกรในงานต่างๆ ในชุมชน
• ให้บริการแก่ประชาชน ผู้มาติดต่องานด้วยความเป็นธรรม
• ให้ชุมชนมีส่วนร่วม ยอมรับและสนับสนุนในการทำงาน
• ด้านประชาธิปไตยไปใช้สิทธิเลือกตั้งทุกครั้ง

ได้รับความไว้วางใจจากผู้นำชุมชน ให้ทำหน้าที่ประชาสัมพันธ์ในหมู่บ้าน บ้านมีหอกระจายข่าว พิธีกรงานฌาปนกิจ (ไม่รับค่าตัว) พิธีกรงานบุญ ร่วมจัดรายการวิทยุเศรษฐกิจพอเพียง

ร่วมช่วยเหลือ แก้ไขปัญหาความยากจน สร้างบ้านที่อยู่อาศัย บริจาคครัวเรือนยากจน เพื่อให้มีที่อยู่อาศัย มีสุขภาพจิตที่ดี

การครองงาน

• ใช้หลักอิทธิบาท 4 (ฉันทะ ,วิริยะ ,จิตตะ ,วิมังสา)
• ร่วมจัดทำแผนสุขภาพชุมชน
• ได้ถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์ให้ชุมชน
• มีทักษะในการพัฒนาชุมชน
• ของบประมาณท้องถิ่นจัดทำโครงการ

แรงบันดาลใจในการทำงานสาขาสุขภาพจิตชุมชน

• ช่วงการเกิดโรคระบาด โควิด ในหมู่บ้าน มีผู้เสียชีวิต 1 ราย พบความเสี่ยงปัญหา ด้านสุขภาพจิต ( จิตแพทย์ห่วงช่วงโควิต 19 คนไทยฆ่าตัวตายพุ่ง เทียบเท่าวิกฤตต้มยำกุ้ง )
• ในเขต ต.ท่าอ่าง ปี 2566
  • มีฆ่าตัวตายสำเร็จ ใน 2 ราย
  • ผู้พยายามฆ่าตัวตาย 9 ราย

มีคนไทยพยายามฆ่าตัวตาย ชม.ละ 6 คน ทั้งปี มากกว่า 5,300 คน ในจำนวนนี้ เสียชีวิต 4,000 คน (ข้อมูลกรมสุขภาพจิต ปี2564 )

สาเหตุการฆ่าตัวตายในตำบลท่าอ่าง เป็นผู้สูงอายุไม่มีผู้ดูแล ครอบครัวไม่อบอุ่น ,พ่อแม่หย่าร้าง ปัญหาเศรษฐกิจ ป่วยเป็นโรคทางจิตเป็นโรคซึมเศร้า

ข้อมูลทั่วไป บ้านหนองไผ่พัฒนา หมู่ 9

ที่ตั้ง : ห่างจากอำเภอ 8 กม. ห่างตัวจังหวัด 30 กม. ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ค้าขายหินทราย จำนวน 192 หลังคาเรือน ประชากร ทั้งหมด 832 คน ชาย 394 คน หญิง 438 คน วัยเด็กอายุ 0-5 ปี 39 คน วัยเรียน 71 คน วัยรุ่น 74 คน วัยทำงาน 500 คน ผู้สูงอายุ 148 คน ผู้พิการ 6 คน ร้านค้า 6 ร้าน จำนวน อสม. 18 คน

ข้อมูลด้านสุขภาพ บ้านหนองไผ่พัฒนา

โรค จำนวน ความดันโลหิตสูง 39 คน โรคเบาหวาน 23 คน ผู้ป่วยติดเตียง 5 คน ผู้ป่วยจิตเวช 4 คน ผู้พิการ 6 คน หญิงตั้งครรภ์ 1 คน

อสม. ทำงานร่วมกับภาคีเครือข่าย ผู้ใหญ่ ผู้ช่วย/ส.อบต. /รพ.สต. /สสอ. / รพ.โชคชัย /สภ.อ. / หน่วยกู้ภัย

งานสุขภาพจิตชุมชน การคัดกรองโรคซึมเศร้าในชุมชน แบบคัดกรองโรคซึมเศร้า 2Q

จุดมุ่งหมายการทำงานสุขภาพจิตชุมชน

เพื่อป้องกันและช่วยเหลือให้ผู้ป่วยที่มีปัญหาสุขภาพจิตและจิตเวช ให้กลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้ อย่างปกติ อยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข ลดจำนวนผู้ป่วยจิตเวชรายใหม่ได้ ลดปัญหากำรฆ่าตัวตายในกลุ่มวัยทำงาน ช่วยเหลือผู้ที่ได้รับผลกระทบจำกเหตุการณ์รุนแรง ป้องกันและลดจำนวน ผู้ป่วยภาวะซึมเศร้า ส่งเสริมดูและสภาพจิตใจของผู้ป่วยเรื้อรัง ผู้พิการ ผู้ป่วย ภาวะวิกฤตให้กลับมาเป็นปกติสุข

สำนวนไทย

คนโบราณให้ความสำคัญกับสุขภาพจิต จึงมีคำว่า คบที่อยู่ได้ คบใจอยู่ยาก ใจเป็นนาย กายเป็นบ่าว คนทุกข์ย่อมเศร้า คนเหงาย่อมเครียด … วงล้อเสริมสุข ช่วยท่านได้

ขอบคุณครับ

อสม.พูน เมินกระโทก

อาสาสมัครสาธารณสุขดีเด่น จังหวัดนครราชสีมา สาขาสุขภาพจิตชุมชน

ภาคผนวก

• ขั้นตอนการใช้วงล้อเสริมสุข เรียนรู้สู้เครียด

ภาพ ที่จับหมุน แบบคัดกรองโรคซึมเศร้า 2Q QR Code เช็คสภาพใจ วงล้อที่ 1 สัญญาณเตือนอันตรายทางสุขภาพจิต 5 ธงแดง

• ขั้นตอนการใช้วงล้อเสริมสุข เรียนรู้สู้เครียด

วงล้อที่ 2 9 วิธีแก้เครียดอย่างง่ายที่สุดในโลก ที่จับหมุน ภาพ”

สรุปผลการดำเนินงาน
❖ ปี 2564 พบผู้มีความเสี่ยง 11 ราย
❖ ปี 2565 พบผู้มีความเสี่ยง 8 ราย
❖ ปี 2566 พบผู้มีความเสี่ยง 4 ราย

ข้อคิดที่ได้จากการทำงาน

❖ การทำงานเป็นทีม อสม. ร่วมกับภาคีเครือข่าย จะทำให้การทำงานมีพลัง
❖ การสร้างนวัตกรรมใหม่ๆ มาใช้ในการทำงาน จะช่วยให้การทำงานประสบผลสำเร็จตามเป้าหมาย
❖ การพัฒนาตนเองอยู่เสมอ ทำให้เรามีความสุขในการทำงาน
❖ การสร้างเครือข่าย จะช่วยให้การทำงานมีประสิทธิภาพ
❖ การมีส่วนร่วมของชุมชน จะทำให้ชุมชนเข้มแข็ง
❖ การสร้างสุขภาพจิตที่ดี เริ่มต้นที่ตัวเรา ครอบครัว ชุมชน

ปัญหาและอุปสรรค

• การทํางานด้านสุขภาพจิตเป็นเรื่องละเอียดอ่อน ต้องใช้ความระมัดระวังในการพูดคุยกับผู้ป่วย
• บางครั้งผู้ป่วยไม่ยอมรับว่าตนเองมีปัญหาสุขภาพจิต ทำให้การช่วยเหลือเป็นไปได้ยาก
• ผู้ป่วยบางรายมีอาการรุนแรง จำเป็นต้องได้รับการดูแลจากจิตแพทย์
• การดูแลผู้ป่วยจิตเวชเป็นเวลานาน ทำให้ อสม. เกิดความเหนื่อยล้า ท้อแท้

แนวทางแก้ไข

• ให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสุขภาพจิตแก่ อสม. อย่างต่อเนื่อง
• จัดกิจกรรมให้ความรู้เกี่ยวกับสุขภาพจิตแก่ประชาชน
• ส่งต่อผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงให้จิตแพทย์ดูแล
• ดูแลสุขภาพจิตของ อสม. อย่างใกล้ชิด

ข้อเสนอแนะ

• ควรมีการอบรม อสม. ด้านสุขภาพจิตอย่างต่อเนื่อง
• ควรมีการจัดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพจิตในชุมชน
• ควรมีระบบการส่งต่อผู้ป่วยจิตเวชที่มีประสิทธิภาพ
• ควรมีระบบการดูแลสุขภาพจิตของ อสม. อย่างเหมาะสม